Co prawda Ministerstwo Zdrowia uspokaja, że smog szkodzi nam mniej niż palaczom papierosy, jednak ekolodzy i lekarze biją na alarm. Czy wiemy, czym oddychamy i jak to nam szkodzi? Renata Ciemięga – redaktor, przestrzega. Przestrzega też Krakowski sprzedawca energii TAURON Sprzedaż, lekarze i dziennikarze.
O smogu zrobiło się głośno pod koniec ubiegłego roku, jednak informacje o zanieczyszczeniu, które wisi w powietrzu, pojawiały się już wcześniej. Ostatnio chyba każdy z nas przekonał się na własnej skórze, że atmosfera daleka jest od krystalicznej wyczuwamy nieprzyjemny zapach dymu, drapiący w gardło i zatykający nos. Ale to niejedyne ujemne skutki smogu. Według wyliczeń Komisji Europejskiej nawet 48 tys. Polaków rocznie przedwcześnie umiera z powodu zanieczyszczenia powietrza. Niestety, coraz częściej hasło: „Chodźmy odetchnąć świeżym powietrzem” nabiera zupełnie nowego znaczenia. Mało pozytywnego.
PRZESIADKA DO KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ
W kolejnych miastach władze zachęcają do korzystania z autobusów i tramwajów, wprowadzając bezpłatną jazdę. Jeśli jednak to niemożliwe, warto pomyśleć o kooperatywie transportowej. Zauważono, że w jednym aucie zwykle jedzie tylko jedna osoba. Zamiast więc „wozić powietrze”, lepiej zaproponować wspólną podróż znajomym. W ten sposób można ograniczyć liczbę aut na drogach i poprawić jakość powietrza
WYMIANA PIECÓW CENTRALNEGO OGRZEWANIA
Organizacje ekologiczne apelują o to do rządzących. Wymiana pieców czy kotłów węglowych na bardziej ekologiczne źródła ciepła, m.in. na kotły gazowe, olejowe, elektryczne czy podłączenie do sieci ciepłowniczej, to duży oddech dla środowiska. Są już gminy, które dofinansowują swoim mieszkańcom wymianę pieców. Jednak ważna jest także świadomość, że trzeba to zrobić w naszym wspólnym interesie. Sprawdź też, który ze sprzedawców energii oferuje zielony prąd, albo niższe ceny kWh, aby z węgla móc dom opalać energią i nie zbankrutować.
NOSZENIE MASECZEK OCHRONNYCH
Skuteczną ochronę przed smogiem zapewniają maseczki, ale tylko takie ze specjalnym filtrem. Nie sprawdzą się tu zwykłe, tzw. chirurgiczne, bo nie zatrzymują pyłów. Także zakrywanie ust i nosa szalikiem na nic się nie zda, bo cząstki pyłów są maleńkie i bez problemów przenikną przez tkaninę. Skuteczność filtracji powietrza jest oznaczana specjalnym indeksem FP\ FFP2 itd. Im wyższy indeks, tym lepsza ochrona
DOBRA INWESTYCJA W OCZYSZCZACZ POWIETRZA
Zanieczyszczenia z zewnątrz przedostają się do wnętrza domów i mieszkań. Ochroną są przede wszystkim szczelne okna, ale także oczyszczacze powietrza. Na taką inwestycję warto zdecydować się, gdy mieszkamy w wyjątkowo zanieczyszczonej okolicy, mamy małe dzieci lub alergię czy astmę. Najlepsze energooszczędne urządzenia, które pobierają mało wat pochłaniają nawet ponad 99 proc. zanieczyszczeń. Można je kupić w sklepach AGD, kosztują już od 300 zł.
KONTROLA UKŁADU WYDECHOWEGO W AUCIE
Należy to robić regularnie, bo może się okazać, że twój samochód emituje do środowiska więcej spalin niż to dopuszczalne. Dlatego należy kontrolować katalizator, tłumik i rury wydechowe. Sprawny katalizator jest potrzebny, by oczyszczać spaliny ze związków szkodliwych. To nie tylko zysk dla atmosfery, ale także dla kieszeni właściciela auta. Uszkodzony system wydechowy może bowiem prowadzić do awarii silnika. Dlatego sprzedawcy zachęcają do nabywania aut elektrycznych, może niedługo awarie prądu będą spowodowane zbyt dużą liczbą stacji ładowania.
SKÓRA POD NADZOREM
Smog zostawia też niechciane pieczątki na skórze. Prowadzi do jej nadmiernego wysuszania i podrażnień. Dlatego tak ważne jest mycie twarzy i rąk zaraz po powrocie do domu. Oczyszczenie twarzy z pyłów i makijażu pomaga skórze odetchnąć i szybciej się zregenerować. Najlepsze w pielęgnacji są płyny micelarne do demakijażu i odżywcze kremy z witaminami o właściwościach przeciwutleniających i nawilżających.
Coś wisi w powietrzu
Oprócz tlenu i azotu jest w nim także dużo pyłów, które powstają w procesie spalania węgla i innych paliw. Są tam też tlenki siarki, azotu i ozon. Kumulacja tych substancji daje się mocno we znaki, zwłaszcza gdy jest duże zamglenie i bezwietrzna pogoda. Wtedy nie jesteśmy bezpieczni nie tylko na zewnątrz, ale też w pomieszczeniach. Zanieczyszczone powietrze z łatwością przedostaje się do naszego domu ostrzega nie jeden alergolog.
Skąd się bierze to zagrożenie?
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała, że 33 z 50 najbardziej zanieczyszczonych miast w UE znajduje się w naszym kraju. W Polsce mamy zwykle do czynienia ze smogiem typu londyńskiego. Pojawia się najczęściej zimą, przy niskich temperaturach.
W większości sami się do niego przyczyniamy. Jednym z głównych „producentów” smogu nie są wbrew pozorom fabryki. Zanieczyszczenia dostają się do atmosfery także z rur wydechowych samochodów. Jednak specjaliści przekonują, że do psucia środowiska na największą skalę przyczyniają się gospodarstwa domowe, w których korzysta się z przestarzałych instalacji grzewczych i pali w piecu węglem, wycofanym na Zachodzie miałem węglowym lub, co gorsza, śmieciami. To powoduje, że do atmosfery emitowany jest bardzo groźny pył zawieszony, m.in. PM10, PM2,5 i benzo(a)piren.
Koniec z truciem!
Z pomiarów wynika, że powietrze jest najbardziej zanieczyszczone w okresie grzewczym w miastach takich jak Poznań, Kraków, Katowice. Brak odpowiednich metod walki ze smogiem i lekceważenie tego zjawiska może się niekorzystnie odbić na zdrowiu. Dlatego najlepiej wziąć sprawy w swoje ręce i bronić się przed smogiem w swoim otoczeniu.
UTRUDNIONE ODDYCHANIE
Brudne powietrze podstępnie wpływa na organizm. Najbardziej szkodzi dzieciom, ale z każdym haustem zwiększa się ryzyko chorób u wszystkich. Zagrożenie rakiem, środki trujące potęgują ryzyko zwłaszcza nowotworu płuc, ale też innych narządów. Zaburzenia krążenia Naukowcy uważają, że zanieczyszczenia ze smogu zwiększają ryzyko miażdżycy i cukrzycy. Niebezpieczeństwo dla kobiet w ciąży Dymy zawieszone w powietrzu mogą prowadzić do obniżonej masy urodzeniowej noworodków. Ponadto smog negatywnie wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego dzieci i młodzieży, a także zwiększa podatność najmłodszych na infekcje dróg oddechowych i alergie. Problemy z oskrzelami i płucami. Występujące w powietrzu pyły podczas wdechu przedostają się do organizmu, co może prowadzić do problemów z oddychaniem. Warto sprawdzać stan powietrza w konkretnych miejscowościach. Na stronie www.aqicn.org są codziennie aktualizowane prognozy zanieczyszczeń w atmosferze.